लेखहरु

किन असफल हुन्छ प्रेम सम्बन्ध ?

मानिस यो धर्तीमा जन्मिसकेपछि जीवनयापन गर्नको लागि र यो समाजमा जिउनको लागि विभिन्न क्षेत्रको उतिकै सहयोग र साथको आवश्यक हुन्छ । जस्तै सर्वप्रथम त खाद्यान्न सबैभन्दा धेरै जीवनयापन गर्नको लागि आवश्यक हुन्छ । त्यस्तैगरी शिक्षा, स्वास्थ्य, रोजगारदेखि लिएर माया, ममता, स्नेह, साथ र सहयोगको पनि त्यतिकै भूमिका रहेको हुन्छ । यो स्वार्थी संसारमा दुईदिनसम्म जिउनको […]
शिक्षा सरोकार : अब विकेन्द्रित शिक्षा कस्तो आवश्यक छ ?

विश्वव्यापी रुपमा नैसर्गिक मानवअधिकारको सवाल रहेको गुणस्तरीय, समावेशी, समतामूलक र जीवनोपयोगी शिक्षा आजको आवश्यकता बनेको छ । राज्यले संविधानतः शिक्षालाई नैसर्गिक अधिकारको रुपमा स्थापीत गरी आधारभूत तह अनिवार्य तथा माध्यमिक तहसम्मै निशुल्क शिक्षाको प्रावधान उल्लेख गरेको छ । तर पनि कार्यान्वयनमा प्रभावकारीता भने पाउन सकिएको अवस्था छैन । मुलुक संघिय संरचनामा रुपान्तरण हुने क्रमसंगै शिक्षामा […]
श्रमिक दिवस मनाइँदैमा मजदुरले पाउँलान् त उचित पारिश्रमिक

आज १२९ औँ अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवस देशभर विभिन्न कार्यक्रमगरी मनाइएको छ । देशभरका श्रमजीविहरु श्रमिक दिवस मनाउनलाई व्यस्त छन् । अझै हेर्ने हो भने हाम्रो देशका राजनीतिक दलका पार्टीका प्रतिनिधिहरु वढीमात्रामा विभिन्न कार्यक्रमको सभापतित्व ग्रहण गर्दै श्रमिक दिवसको वारेमा भाषण गर्न व्यस्त छन् । जतिसुकै भाषण गरेता पनि मजदुरहरुले उचित पारिश्रमिक पाउन सकेका छैनन् । […]
बालबालिकाको मनोबिज्ञान बुझौं

विश्व स्वस्थ्य संगठनको अनुसार एघार वर्षदेखि उन्नाइस वर्षको अवधीलाई किशोरावस्था भनिन्छ । यो समय धेरै महत्त्वपूर्ण समय हो । शारीरिक मानसिक र भावनात्मक रूपमा तिव्ररूपमा विकास हुने गर्दछ । जीवनकै जटिल समय भन्न सकिन्छ । त्यसकारण आमाबाबुले बिशेष ख्याल राख्नुपर्ने हुन्छ यो समयमा आएको परिवर्तन नबुझिदिएर उनीहरु बाटो बिराउन पुगेका छन् । अहिले त झन् […]
किन जातीय छुवाछुत अझै कायम छ ?

सबै मानव जातिको शरीरमा त्यही रगत नै हुन्छ । शारीरिक अंग देखि लिएर बनावट पनि एउटै हुन्छ । त्यही समाजमा त्यही नेपाली भूमिमा जन्मिएका हामि सबै नेपाली हौँ । त्यही नेपाली भूमिमा रातदिन काम गर्दै त्यही परिश्रमवाट खाने हामी नेपलीहरु र यो फलानो जात त्यो तल्लो स्तरको जात भनेर हामी नेपलीहरु नै हो । त्यही […]
आज आमाको मुख हेर्ने दिन

जननी जन्म भुमिश्च स्वर्गादपि गरियसी !! ‘मातृ देवो भव’ भनेर हामीलाई हाम्रो सनातन धर्मले सिकाएको छ । ‘तिमी मलाई असल आमा देउ, म तिमीलाई राज्य दिन्छु’, नेपोलियन बोनापार्टको यही वाणी काफी छ आमाको महिमा बुझ्नको लागि । अन्ध्यारो रात उज्यालो पार्ने आकाशमा जुन छ । स्वोर्ग भन्दा पनि माथि आमाको ठाउँ हुन्छ ।। आज मातातीर्थ […]
शिक्षाको आवश्यकता र महत्व

शिक्षा मानिसलाई बाटो देखाउने एउटा मार्ग हो । कुनै विषयमा ज्ञान लिनु वा दिनुलाई पनि शिक्षा भनिन्छ । शिक्षा ग्रहण गर्नको लागि कुनै उमेर, जात, लिङ्ग, धर्म संस्कारले छेक्न सक्दैन । मानिसले कोक्रोदेखि चिहानसम्म शिक्षा हासिल गरिरहेको हुन्छ । पूर्णरुपले कसैले कहिले पनि शिक्षा ग्रहण गरेको हुदैन । शिक्षाकै कारण नै यो संसार छ । […]
जीवन के हो ?

कतिपयले जीवनलाई एउटा संघर्षको गोरेटो मानेका छन् भने कतिले जीवनलाई मोजमस्तीको रुपमा लिएका छन् । हो वास्तवमा भन्ने हो भने जीवन भनेको आआफ्नो तरिकाले कसरी जीवन यापन गर्नेमा भर पर्छ । कतिको जीवन सुखमय हुन्छ भने कतिको दु:खमय हुन्छ । मलाई लाग्छ जीवन भनेको एउटा फुलिरहेको फुल जस्तै हो । जसरी फुल फुलीरहँदा त्यसको बासना […]
प्रधानमन्त्री केपी ओलीले आफ्नो स्वाभिमानी साख जोगाउन सक्लान ?

नेपालका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले भोलीबाट भारतको भ्रमण गर्दै हुनुहुन्छ । बाम गठबन्धनको बलियो सरकारको नेतृत्व गरिरहेका केपी ओलीले भारतसँग कसरी प्रस्तुत हुन्छन् र आफ्नो विगतको साख कसरी जोगाउछन् भन्ने सबैको चासो रहेको छ । विगतमा प्रधानमन्त्री हुँदा केही कडा अडान राखेर त्यसअनुरुपको व्यवहार गर्दा भारतसँगको सम्बन्धमा चिसोपन देखिएको थियो । उहाँको अघिल्लो कार्यकालभरी नै […]
युवापुस्ता र मोबाइल

आमसञ्चारको विकासले विश्वलाई यति साँघुरो बनाइदिएको छ कि विश्वको जुनसुकै भागमा घटेका ताजा र नयाँ घटनालाई क्षणभरमै थाहा पाउन सम्भव पारिदिएको छ । सञ्चार माध्यमको विकासले सुचना आदान प्रदानको प्रकृयालाई सरल, झन्झटरहित मात्र बनाइदिइको छैन, यसले मानिसको व्यक्तित्व विकासमा पनि सहयोग पु¥याउदै आएको पाइन्छ । प्राचिन कालमा पनि सुचना आदान प्रदान हुनेगथ्र्यो तर त्यसबेला ढोल […]
मन पराएको मानिसलाई कसरी आफुप्रति आकर्षित गर्ने

मन भनेको एउटा सिसा भित्र रहेको घिउ जस्तै हो । जसरी सिसा भित्र हरेको त्यो घिउ आगोको रापले पग्लिन्छ । त्यसरीनै मानिसको मन पनि पग्लिन सकिन्छ । मानिसको जीवनमा असम्भव भन्ने कुनै कुरा पनि हुदैन । संघर्ष गरेपछि जुनसुकै कुरा पनि प्राप्त गर्न सकिन्छ । त्यस्तैगरी अहिलेको युवा युवतीहरु पनि आफुले मनपराएको मानिसलाई कसरी आफु […]
अधिकार विहिन बालबालिका र उनीहरुको बाध्यता

हरेक देशमा बालबालिका मान्ने उमेर समूहमा केही फरक रहेको पाइन्छ । नेपालको सन्दर्भमा भने १५ वर्षभन्दा कम उमेर समूहलाई बालबालिका भनिन्छ । यिनै उमेरसमूहका बालबालिकाले स्वतन्त्रतापूर्वक जीउन पाउने अधिकार प्राप्त गरेका हुन्छन् । जसले कुनै पारिवारिक झमेला नभोगी शिक्षा, स्वस्थ्य र अन्य दैनिक आवश्यक इच्छा पूरा गर्ने हक पनि उनीहरुका सुरक्षित हुन्छ । तर सम्पूर्ण […]
राम नवमी : धार्मिक महत्वको पर्व

चैत शुक्ल नवमीका दिन मनाइने रामनवमी पर्व आज श्रद्धा भक्तिपूर्वक भगवान् श्री रामचन्द्रको पूजा आराधना गरी मनाइँदैछ । जनक सुपुत्री जानकीको मर्यादा पुरुषोत्तम श्रीरामको जन्मदिन अर्थात् अाज राम नवमी, असत्यको अन्धकारमाथी सत्य अनि मर्यादाको उज्यालोको प्रतिककारुपमा मनाईदैछ । वैदिक सनातन हिन्दू धर्मावलम्बिहरूले अाजको दिन श्रद्धा, भक्ति अनि आराधनाका माहौलबिच आज नेपाल, भारत, बङ्गलादेश, म्यानमार, थाईल्याण्ड, श्रीलङ्का, फिजी […]
वैदेशिक रोजगार : कोरिया युवाको मुख्य आकर्षण

आय आर्जनका लागि आफ्नो देश भन्दा बाहिर गएर गर्ने श्रम गर्ने रोजगारी नै वैदेशिक रोजगार हो। नेपाली युवा श्रमिक कामदार हरुको रोजगारी को आकर्षक गन्तब्य को रुपमा रहेका मुलुकहरुमा मलेसिया , संयुक्त अरब इमिरेट्स , साउदी अरब , कुबेत, बहराइन आदि मुलुकहरू रहेका छन। अमेरिका, अष्ट्रेलिया, क्यानडा लगायतका मुलुकहरूमा पनि बहुसंख्यक नेपाली कामदारहरु वैदेशिक रोजगारको लागि […]
बलात्कार राज्यविरुद्धको अपराध हो

कसैको मन्जुरी बिना करकाप, डर, धम्कि वा बल प्रयोग गरी जबरजस्ती गरिने यौनसम्पर्कलाई भनिन्छ । त्यसैगरी उमेर नपुगेको व्यक्तिलाई ललाईफकाई, मञ्जुरी लिई वा नलिई गरिने यौनक्रिडालाई पनि बलात्कार नै मानिन्छ । यस अर्थमा नावालकसँग सहमतिमा नै भएको यौनसम्पर्क पनि बलात्कार हो । बलात्कार अपराध हो । अपराध मात्र होइन बलात्कार राज्यविरुद्धको अपराध नै हो । पछिल्लो समयमा […]
नेपालमा उपभोक्ता अधिकार र उपभोक्ता मञ्चको अवस्था

सामान्य अर्थमा उपभोक्ता भन्नाले बस्तु वा सेवाको उपभोग गर्ने व्यक्तिलाई बुझिन्छ । अर्को शब्दमा भन्ने हो भने उपभोक्ता त्यो व्यक्ति वा संगठन हो, जसले प्रयोगका लागि बस्तु वा सेवा लिन्छ ,त्यसको सट्टामा केहि पैसा दिन्छ अर्थात कुनै पनि उपभोग्य बस्तु वा सेवा प्रयोग गर्ने व्यक्ति वा संस्थालाई उपभोक्ता भनिन्छ । कुनै पनि वस्तु वा सेवाको […]
के असुरक्षित नै छ नेपाली आकाश ?

नेपालको धेरै भाग हिमाल र पहाडले भरिएको र ठुला समथल भूभाग नहुनुले पहाडमा रहेका विमानस्थलले धेरै मापदण्ड पुरा गर्न सकेका छैनन् । राजधानी काठमाण्डौको अवस्था नै तै छ । नेपालको तराई क्षेत्रमा समथल भूभाग भएपनि विजिबिलिटी बिहान र बेलुका धेरै काम हुने गर्दछ । देशको जटिल भौगोलिक बनावट र क्षणभरमै वदलिने मौसमले समेत अन्य देशका […]
झाडापखाला के हो ?

झाडापखाला के हो ? दिनमा तीन चारपटक भन्दा बढी छिटोछिटो पातलो दिसा जानु र वाकवाकीसमेत हुनुलाई झाडापखाला वा झाडावान्ता पनि भनिन्छ । झाडा पखाला हुँदा जलवियोजनका कारण शरीरबाट प्रशस्त पानी, नुन तथा पोषण तत्वहरु खेर जान्छन् जसलाई समयमै पूर्ति गर्न नसक्दा विरामीको ज्यानै समेत जान सक्छ । झाडापखाला हुनु भन्दा अगाडि देखिने लक्षणहरू पेट दुख्ने […]
अन्तराष्ट्रिय महिला दिवस र नेपालमा महिला सशक्तिकरण

आज १०८ औँ अन्तराष्ट्रिय नारी दिवस, ‘आर्थिक सशक्तिकरण सहितको सामाजिक जागरण : ग्रामीण तथा शहरी महिलाको जीवनस्तर रुपान्तरण’ भन्ने मूल नाराका साथ बिभिन्न कार्यक्रम गरी मनाईदैछ । सन् १९१० को मार्च ८ मा कोपनहेगनमा विभिन्न १७ देशका १ सय जना महिला अधिकारवादीको अन्तराष्ट्रिय सम्मेलनले हरेक वर्षको आठ मार्चलाई अधिकार आन्दोलन दिवसका रुपमा मनाउने निर्णय गरे अनुसार […]
चुरोट तथा सुर्तीजन्य पदार्थको लत छुटाउने उपायहरु

मानिस यो धर्तीमा जन्मिसकेपछि एउटा न एउटा वानी लिएरै आएको हुन्छ । धेरै खालका वानीहरुमध्ये चुरोट तथा सुर्ती सेवन पनि एक हो । यस लतमा मुख्यगरी किसोर तथा किसोरिहरु रहर र देखासिकीले सुर्तीजन्य पदार्थको सेवन गर्ने र पछि लात्कै रुपमा विकास हुदैँ गएको देख्न सकिन्छ । कतिपय व्यक्तिहरु दुख भुलाउने बाहानामा पनि चुरोटको प्रयोग गरेको […]