अषोज ७, २०७६ | 24th September, 2019
संविधान सभाद्वारा संविधान निर्माण गर्ने प्रक्रियालाई लोकतान्त्रिक मानिएपनि विश्वका कतिपय मुलुकमा संविधान सभाले बनाएको संविधान सफल र असफल भएका दुवै उदाहरणहरु छन् । संविधान सभाको निर्वाचनबाट संविधान बनाउने प्रयास थुप्रै देशहरुमा भएका पाईन्छन् । संसारमा संविधान सभाको प्रयोगका साथै यसको सफलता वा असफलताका धेरै उदाहरणहरु छन् । संविधान सभाबाट संविधान निर्माण गरेका अधिकांश देशले जारी […]
नेपालको आधुनिक संवैधानिक विकासक्रम । देशको मुल कानुन संविधान लिखित रूपमा जारी गर्ने गरेको इतिहास नेपालमा त्यति लामो छैन । नेपालको आधुनिक संवैधानिक इतिहास २००४ बाट शुरु भएको थियो । नेपाल सरकार वैधानिक कानून, २००४ नेपालको संवैधानिक इतिहासमा पहिलो लिखित संविधान हो । यो संविधान राणा प्रधानमन्त्री पद्म शमशेरद्वारा जारी गरिएको थियो । यो संविधानको […]
नेपालको कानूनी इतिहास धर्ममा आधारित भएको पाइन्छ । विभिन्न समयमा तत् तत् समयमा प्रचलनमा रहेका धर्मग्रन्थ संस्कृति, सामाजिक मान्यता, सद्विवेकको आधारमा त्यसबेलाको न्याय प्रणाली निर्देशित भएको पाइन्छ । नेपालको कानून खासगरी हिन्दू विधिशास्त्रमा आधारित रहेको देखिन्छ यद्यपि नेपालमा हाल कमनलको न्याय प्रणाली विद्यमान रहेको छ। हिन्दू धार्मिक प्रणाली खासगरी बेद लगायतका धार्मिक शास्त्रहरूमा आधारित रहेको […]
नेपालको संविधान २०७२ अनुसार नेपाल स्वतन्त्र, अभिभाज्य, सार्वभौमसत्ता सम्पन्न, धर्मनिरपेक्ष, समावेशी, लोकतन्त्रात्मक, समाजवाद उन्मुख, सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक राज्य हो । यो संविधान २०७२ असोज १ गते संविधानसभाका बहुमत सदस्यहरूबाट हस्ताक्षर भएपछि सभाध्यक्षबाट प्रमाणित गरिएको हो । संविधान २०७२ असोज ३ गते नेपालका पूर्व राष्ट्रपति रामवरण यादवले ”नेपालको संविधान २०७२” मा हस्ताक्षर गर्दै संविधान जारी भएको […]
दुई पटकको निर्वाचनपछि संविधान सभाले अन्ततः ‘नेपालको संविधान २०७२’ निर्माण गरेको छ । संविधान देशको मुल कानून, अन्य कुनै पनि ऐन नियम कानून संविधानसंग बाझिएको हदसम्म अमान्य हुने दस्तावेज हो । देशले नयाँ संविधान पाएसँगै नेपालको संवैधानिक इतिहासमा अहिलेसम्म सातवटा संविधान निर्माण भएका छन् । नेपालको संवैधानिक इतिहास धेरै लामो छैन । नेपालको संवैधानिक इतिहास: […]
तीज भनेको एउटा हिन्दु नारीहरुको बिशेष चाड हो । यो सामान्य व्यक्तिदेखि लिएर देशका प्रमुख व्यक्तिहरुले पनि मनाउने गरिन्छ । देश विदेशमा छरिएर रहेका नेपाली नारीहरुले मनाउँदै आएको एक महत्त्वपूर्ण चाड तीज हो । यो परम्परागत रुपमा चल्दै र मनाउँदै आएको चाड हो । आफ्नो धर्म, सस्कारलाई कामय राख्नको लागि र संसारभरि पहिचान गराउनुको लागि […]
जन्म बारले पनि मानिसको स्वभावलाई निर्धारण गर्दछ । मानिसको जन्म बारले उसको स्वभाव कस्तो हुन्छ भन्ने कुरा थाहा पाउन सकिन्छ । ज्योतिषशास्त्रमा जन्म दिनको विशेष महत्व रहने गर्छ । जन्म दिनको स्वामी ग्रहकाअनुसार व्यक्तिको स्वभावबारे थाहा पाउन सकिन्छ । यसबाट व्यक्तिले जीवनको महत्वपूर्ण कुरा थाहा पाउन सक्छन् । आइतबार यो दिन जन्मिने बच्चा बिरामी रहने […]
आफूले मन पराएको व्यक्तिसँग नयाँ ठाउँमा घुम्न गएर मनका कुरा व्यक्त गर्दा आउने आनन्द नै बेग्लै हुन्छ । यसरी तपाई आफ्नो सपना आफैंले मन पराएको व्यक्तिसँग भेटेर सुनाउँदै हुनुहुन्छ भने त्यो क्षण तपाईंका लागि अझै विशेष बन्छ । यदि तपाई आफूलाई मनपरेको मानिससँग पहिलो पटक भेट गर्न जाँदै हुनुहुन्छ भने, यो भेटलाई स्मरणीय बनाउनुपर्छ । […]
महिला पुरुष समान हो । हरेक महिलाले गर्ने काम पुरुषले र पुरुषले गर्ने काम महिलाले गर्नुपर्दछ भन्ने मानिसलाई लाग्छ । तर, धर्म शास्त्रले महिला र पुरुषका लागि विभिन्न नियम बनाएको छ । शास्त्रले कतिपय कुरा महिलाले गर्न नहुने भनेको छ । यस्ता काम पुरुषले मात्र गर्नु पर्ने शास्त्रको भनाइ छ । महिलालाई सानो देखाउन वा […]
हामी नेपाली कुन युगमा छौं सरकार ? देशलाई बिगार्ने र सपार्ने सम्पूर्ण अभिभारा सरकारकै हो । सरकारले सहि बाटो देखाए त्यहि बाटोमा हिड्ने हामी नेपालीहरु हौ । सरकारले नै बनाएका ती ऐन, कानुन र नियमलाई परिपालना गरेर हिड्ने हामी सोझा नेपाली । देशलाई कुन दिशातर्फ लैजाने भन्ने सबै उत्तरदायित्व सरकारको नै हातमा छ । सत्तामा […]
पहिलाको तुलनामा तपाईको रोजगारी वा व्यवसायमा तपाईले प्राप्त गर्ने रकम वढेपनि रकम नजोगिएर हैरान भएको होला र कसरी पैसा जोगाउने भन्ने सोचिरहनु भएको छ भने यो टिप्स तपाईलाई काम लाग्न सक्छ । पैसा जोगाउने तरिका उपहार योजनाबाट नलोभिनुस् । आफूलाई चाहिएको कुरा मात्र किन्नुस् । र आवश्यक परेको बेला मात्र किन्नुस् । एक सय रुपैयाँको […]
निशा तामाङ, आज समावेशिताको बारेमा केही लेख्न मन लाग्यो, हामी सबैलाई थाहा भएकै कुरा हो नेपालको मुख्य कानुनी दस्तावेज नेपालको संविधान हो । संविधान विपरीत वा संविधानसंग बाझिएका विषयहरू बाझिएको हदसम्म बदर हुन्छन्, तर बदर गर्ने अधिकार कानुनको व्याख्याकार सर्वोच्च अदालतले मात्र पाएको हुन्छ । समावेशिताको प्रसङ्गमा अहिलेको लोकसेवा आयोगको विज्ञापनबारे केही चर्चा गर्नु सान्दर्भिक […]
काँचो माटोलाई परिमार्जन गर्दै कुमालेले विभिन्न आकृतिका भाँडाकुँडा बनाएजस्तै बालबालिकालाई पनि विभिन्न ज्ञान र सीप सकाउन सकिन्छ ।त्यसैलै पनि उनीहरुलाई सानैदेखि राम्रा कुरा सिकाउन जरुरी छ । बच्चालाई राम्रो बानी सिकाउने जिम्मेवारी आमाबुबा र अभिभावकको हो । कतिपय कुराहरु बच्चा आफैले भोगेर सिक्छन् । कतिपय कुराहरु आमाबुवाले नै सिकाउनुपर्ने हुन्छ । कतिपय पढेर र धेरै […]
उखु नगदे बाली वनस्पति श्रेणीको एक वस्तुको नाम हो । विश्वका ५०% कृषकहरूले उखु खेती अपनाएका छन् । उखु चिनि, मिश्री, सखर, आदी गुलियो पद्वार्थको कच्चा पदार्थ हो । उखुको रसलाई रासायनीक परिवर्तन गरेर उक्त वस्तुहरूको उत्पादन गरिन्छ । उखु खेतीबाट हुने फाईदाहरू उखु खेतीमा अरु खेती जस्तो धेरै चोटी जमीनको जोत खन गरि रहन […]
राष्ट्रको रक्षा तथा नेतृत्व गर्न नेताको आवश्यक पर्दछ । राजनीति राज्यको नीति तथा अवधारणा भएकोले यसको सम्वन्ध सभ्यता, संस्कार र संस्कृतिसंग जोडिएको हुन्छ । राजनीति पेशा होइन, राजनीति विशुद्ध सामाजिक सेवा हो, यसलाई कदापी पनि कमाई खाने भाँडो बनाउनु हुन्न । राजनीति भनेको नैतिकताको व्यापक रूप तथा सम्भावनाको कला हो, यसको उपयोग मानव कल्याणमा हुनुपर्दछ […]