पृष्ठभूमि : राप्ती नदीसंगै जोडिएको रमणीय ठाउँ पटिहानीमा पुग्नेले आदिवासी थारु संस्कृतिसँगै राप्ती नदीमा डुंगा चढेर घुम्न र जिप सफारी गर्न सक्छन् । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जका धेरैजसो दुर्लभ वन्यजन्तु हेर्न पनि पटिहानी सुहाउँदो ठाउँ हो ।
परिचय
पटिहानी चितवन जिल्लाको भरतपुर महानगर(२२ मा पर्दछ । नारायणगढबाट १४ किलोमिटर दक्षिणमा पर्ने पटिहानी क्षेत्र सूर्यास्त हेर्ने राम्रो ठाउँ हो । भरतपुर महानगरपालिका-२२ मा रहेका वीरेन्द्रनगर मध्यवर्ती सामुदायिक र बेल्सर मध्यवर्ती सामुदायिक बन पर्यटक आकर्षणका केन्द्र बन्दै गएका छन् । संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयले प्रर्वद्धन गर्नुपर्ने नयाँ १०० वटा पर्यटकीय गन्तब्यहरुमा चितवन जिल्लाको पटिहानी पर्यटकीय क्षेत्रलाई पनि छनोट गरेको छ ।
धार्मिक तथा सांस्कृतिक महत्व
बिशेषगरी पर्यापर्यटन र धार्मीक पर्यटकहरुका लागि पटिहानी उत्तम बिकल्पका रुपमा रहेको छ । आदिवासीहरुको बसोबास रहँदै आएको यस क्षेत्रमा धार्मिक रुपमा सीता माई देवालय स्थल लगायत विक्रम बाबा, कमलपोखरी, शिवालय मन्दिर, गुम्बा आदि महत्वपूर्ण स्थलहरु पर्दछन् । सितामाई मन्दिरलाई राष्ट्रिय निकुञ्जमा पर्ने बिक्रमबाबा मन्दिरको बहिनीको रुपमा लिइन्छ । राप्ती नदीसँगै जोडिएको रमणीय गाउँ पटिहानीमा पुग्नेले आदिवासी थारु संस्कृतिसँगै राप्ती नदीमा डुंगा चढेर घुम्न र जीप सफारी गर्न सक्छन् ।
ऐतिहासिक तथा पौराणिक मान्यताहरु
बिक्रमबाबा मन्दिर दर्शन गर्नेले अनिवार्य सितामाई मन्दिरको दर्शन गर्नुपर्ने किम्बदन्ती रहेको छ । बिशेषगरी सन्तान नभएकाहरुले सो मन्दिरको दर्शन गरे सन्तान प्राप्त हुने जनबिश्वास रहेको छ । बोटे तथा माझी समुदायको प्राचीन ईतिहाससंग सितामाई मन्दिर जोडिएको हो ।
प्राकृतिक सौन्दर्य
चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको मुख्य तालहरु पटिहानीमा छन् । जीप सफारी गर्ने आकर्षक केन्द्र पनि यही छ घडियाल गोही पनि यही ठाउँमा छ । बेल्सर सामुदायीक बनले पर्यटक आकर्षणका लागि पटिहानीदेखी सौराहको हात्ती प्रजनन केन्द्रसम्म जीप सफारी गराउने गरेको छ ।
पर्यटकीय महत्व
कुनै समय राप्ती खोलाले पीडित बनाएर बस्ती समेत बस्न नसकेको क्षेत्र अहिले पर्यटकीय गन्तव्यको रुपमा परेको छ । २०५९ सालमा आएको बाढीको सकसपछि खोलालाई तटबन्ध गरेसँगै पटिहानीमा चहलपहल बढेको थियो । चितवन राष्टिय निकुञ्जको काखैमा रहेको पटिहानी अहिले जोकोहीका लागि लोभिने क्षेत्रको रुपमा परिचित छ । अहिले करोडौं लगानीका पर्यटकीय होटल बनेका छन ।
केही निर्माणको चरणमा छन । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको मुख्यालय कसरा नजिकैको पटिहानीमा पनि पर्यटकीय आकर्षण कम छैन । पटिहानीको घटगाई क्षेत्र सूर्यास्त हेर्ने राम्रो ठाउँ हो । राप्ती नदी किनारमा सातवटा ठूलासहित २१ वटा होटल छन् । काठमाडौं, पोखरा लगायतका ठाउँका व्यवसायीका होटल पटिहानीमा थपिने क्रम छ ।
पर्यटकीय सम्भावना
पछिल्लो समय पटिहानी गाविस र त्यस आसपासका क्षेत्रहरु नयाँ पर्यटकीय गन्तव्यको रुपमा विकास हुँदै गएको छ । पटिहानी क्षेत्रमा करोडौंको लगानीमा ठूला होटलहरु खुलेका छन् । यस क्षेत्रमा पर्यटकको आवागमन बढेसँगै होटल व्यवसायीहरु पनि पर्यटकको चाहनाअनुसार होटल निर्माणमा व्यस्त छन् । यो क्षेत्रमा ठूला साना गरेर २६ वटा होटल तथा रिर्सोटहरु खुलेका छन् । पाँच लाखदेखि ५५ करोड लगानीमा होटल निर्माण गरिएको छ । त्यस्तै २६१ जनाले प्रत्यक्ष रोजगार पाएका छन् ।
पटिहानीको धनौजीमा पटिहानी पर्यटन सूचना केन्द्रको उद्घाटन समेत गरिएको छ । सरकारले घोषणा गरेको एक सय पर्यटकीय गन्तव्य मध्येको महत्वपूर्ण गन्तव्य पटिहानीमा सूर्यास्त दृश्यावलोकन सहित पर्यटक रमाउनका लागि सप्तरङ्गी छाता राख्ने ठाउँ निर्माणको काम शुरु गरिएको छ । भरतपुर महानगरपालिका वडा नम्बर २२ ले ‘अम्ब्रेला स्ट्रीट विथ सनसेट भ्यू प्वाइन्ट’ निर्माणको काम सुरु गरेको हो ।
जैविक विविधता
बाघ, गैडा र अरु जंगली जनावरको वासस्थान पनि यही छ, सूर्योदय र सूर्यास्त पनि यहाँबाट अवलोकन गर्न सकिन्छ । कुनै सयम बाढीले बगरमा परिणत गरेको क्षेत्रमा हरियाली छ । थुप्रै तालतलैया, घाँसे मैदान छन । सामुदायिक वनमा दैनिक १० वटा हात्तीले पर्यटक डुलाउँछन ।
कसरी पुग्ने ?
नारायणगढबाट करिव १४ किलोमिटर दक्षिणमा पर्ने पटिहानी सजिलैसंग गाडीमा पुग्न सकिन्छ ।
तस्वीर : दीपेन्द्र अधिकारी, नयाँ पत्रिका
यो पनि पढ्नुहोस्
स्वर्गको टुक्रा जस्तो बन्दै चितवन माडीको पर्यटकीय गन्तव्य सोमेश्वोर गढी
