८ जेठ, चितवन । बर्डफ्लूका कारण जिल्लामा पोल्ट्री क्षेत्रमा रु ७० लाखभन्दा बढीको क्षती भएको छ ।
पूर्वी चितवनको खैरहनी नगरपालिका– ९ सुर्तनीमा बर्डफ्लूका कारण दुईवटा खोरमा गरी दुई हजार ५०० कुखुरा मरेका थिए । सो पश्चात् उक्त क्षेत्रलाई संकटग्रस्त क्षेत्र घोषणा गरी पक्षीजन्य पदार्थ नष्ट गरिएको थियो ।
जिल्ला पशु सेवा कार्यालयका प्रमुख चेतनारायण खरेलका अनुसार संकटग्रस्त क्षेत्रमा ११ हजार ९५० लेयर्स कुखुरा, २३ वटा स्थानीय कुखुरा, १४४ वटा हाँस, चारवटा बोइलर कुखुरा, ६०७ किलो दाना तथा १२ हजार ७२६ वटा अण्डा नष्ट गरिएको छ ।
नष्ट गरिएकामध्ये भर्खर अण्डा दिन लागेका कुखुरालाई प्रति कुखुरा रु पाँच सय र अण्डा दिएर सक्ने बेला भएकालाई प्रति कुखुरा रु तीन सय लागत मूल्य सिफारिस गरिएको छ । बर्डफ्लू रोग नियन्त्रण आदेश २०६४ ले अधिकतम ७५ प्रतिशतसम्म राहत दिने व्यवस्था गरेको छ ।
नेपाल अण्डा उत्पादक संघका केन्द्रीय अध्यक्ष त्रिलोचन कँडेलका अनुसार अण्डा दिन शुरु गरेका लेयर्स कुखुराको लागत मूल्य रु ६०० पर्छ भने अण्डा दिएर सकिन लागेका कुखुराको लागत मूल्य रु ३५० पर्छ । दुवैखाले कुखुरा मारिएकाले सरदर रु ४७५ प्रतिलागत मूल्य पर्न जाने उहाँले बताउनुभयो । रु छपन्न लाख ७६ हजार मूल्यको एघार हजार ९५० लेयर्स कुखुरा नष्ट गरिएको छ ।
जिल्लामा उच्च सतर्कता
जिल्ला पशुसेवा कार्यालयका प्रमुख खरेलका अनुसार संक्रमित क्षेत्रका पक्षीजन्य वस्तु नष्ट गरिसकेकाले अब जिल्ला बर्डफ्लूमूक्त भएको छ । ती क्षेत्रमा ४२ दिनसम्म पक्षी पाल्न रोक लगाइएको छ ।
जिल्लामा उत्पादन भएका पक्षीजन्य उत्पादन अन्य जिल्लामा पठाउन रोक लगाइएको छैन । खरेलले भन्नुभयो, “जिल्लामा देखिएको बर्डफ्लू अहिले नियन्त्रणमा छ । नियमित चेकजाँच र परीक्षण भइरहेको छ । किसानलाई जैविक सुरक्षाका लागि आह्वान गरिएको छ ।” प्राविधिक टोलीले नियमित निगरानी गरिरहेको र खोजी गरिरहेको उहाँले बताउनुभयो ।
रोग नभएकाले पक्षीजन्य पदार्थ राम्रोगरी पकाएर खाँदा मानव स्वास्थ्यमा कुनै असर नपर्ने भएकाले ढुक्कसँग खान सकिने खरेलले बताउनुभयो । किसानलाई माक्स लगाएर सुरक्षित ढंगले फर्ममा काम गर्न आग्रह गरिएको छ । संकटग्रस्त क्षेत्रमा पक्षीजन्य पदार्थ नष्ट गर्न आउनु भएका गुणस्तर तथा औषधि व्यवस्थापन कार्यालयका प्रमुख डा डिल्लीराम सेढार्इंले जाडो महिनामा देखिने ‘एचफाईव एन वान’ भाइरसले रुप परिवर्तन गरी गर्मी महिनामा पनि देखिएकाले खतरा बढेको भन्दै जैविक सुरक्षामा ध्यान दिन किसानलाई आग्रह गरिएको बताउनुभयो ।
नेपालमा सन् २००९ मा झापामा पहिलो पटक बर्डफ्लू देखिएको थियो । सन् २०१० मा पहिलो पटक चितवनमा बर्डफ्लू देखापरेको हो । चारवर्ष अघि जिल्लामा बर्डफ्लूका कारण पोल्ट्री क्षेत्रमा ठूलो नोक्सानी भएको थियो । नेपालमा पालिने कुखुरामध्ये झण्डै आधा चितवनमा पाल्ने गरिन्छ । (रासस)
