गर्मीमा भन्दा जाडो मौसममा लामो समयसम्म योग अभ्यास गर्न सकिन्छ । वास्तवमा योग अभ्यासको लागि अधिकतम समय जाडोको एक दिनमा ४५ मिनेटभन्दा बढी हुनु हुँदैन । गर्मीमा, वास्तविक अभ्यासको लागि अधिकतम समय तीस मिनेट हुनुपर्छ ।
माथि उल्लेखित प्रिन्सिपल अनुसार अतिरिक्त आरामको लागि समय दिन सकिन्छ । शरीरमा मौसमको प्रभावको भिन्नताले अभ्यास गर्ने समयको यो भिन्नतालाई कायम राख्नुपर्छ ।
एक दिनमा एउटा मात्रै योग अभ्यासको सत्र हुनु पर्ने भए पनि दुई सत्रमा आफ्नो समय बाँड्न चाहनेहरूले पहिलो र दोस्रो सत्रको बीचमा आठ घण्टाको अन्तर राख्नुपर्छ ।
दैनिक पन्ध्र मिनेटको न्यूनतम अभ्यास राम्रो स्वास्थ्य कायम राख्नको लागि एकदम सन्तोषजनक हुनुपर्छ । उपरोक्त स्पष्टीकरणका साथ चिकित्सकीय योग र यसका आधारभूत आवश्यकताहरू, अब हामी के हो भनेर व्याख्या गरौं ।
केही स्थापित सिद्धान्तहरू र आहारको बारेमा सल्लाहहरूको उचित बुझाइले अभ्यासकर्तालाई खानाको महत्त्व र शरीर प्रणालीमा यसको प्रभावलाई अझ राम्रो तरिकाले महसुस गर्न मद्दत गर्दछ ।
यद्यपि विभिन्न प्रकारका रोगहरूको लागि विशेष आहार चार्टहरू अर्को अंकमा उल्लेख गरिनेछ, यस लेखका प्रयोगकर्ताहरूलाई पछि विस्तृत जानकारी दिइनेछ । पढ्न नभुल्नु होला ।
*डा. राम बहादुर बोहरा नेपाल वैकल्पिक चिकित्सा विकास परिषद नवलपरासीको अध्यक्ष, बरिष्ट आयुर्वेद डाक्टर, साइन्स इन्फोटेक र नेपालपत्रका सल्लाहकार तथा नेपालपत्रको स्वास्थ्य स्तम्भकार हुनुहुन्छ ।
