कुनै निश्चित गरिएको काम पेशा वा नोकरीका लागि योग्य व्यक्ति छनोट गर्न उसको व्यक्तिगत विचार, दृष्टिकोण साथै शारीरिक, मानसिक एवं संवेगात्मक अवस्था बुझ्न लिने मौखिक जाँच वा प्रश्नोत्तरलाई अन्तर्वार्ता भनिन्छ । आजकल हरेक क्षेत्रमा प्रवेशका लागि लिखित र अन्तर्वार्ता अनिवार्य हुने गर्दछ । कतिपय अवस्थामा लिखित परिक्षामा नाम निस्किए पनि अन्तर्वार्तामा पछी नाम ननिस्कन सक्छ । यसका पछाडी केहि साधारण तर महत्वपुर्ण कुरा पनि लुकेका हुन्छन । सोहि कुराको बारेमा यस खण्डमा छोटो चर्चा गर्ने कोसिस गरेको छु ।
१. शुरुमा अन्तर्वार्ता हुने मिति, स्थान, समयको बारेमा अग्रिम जानकारी लिई अन्तवार्ता हुने दिन समयमा नै उक्त कार्यालय वा स्थानमा पुग्ने र आवश्यक कागजपत्र प्रमाणपत्र चाहिने फोटो आदि नबिर्सी लिएर जानुपर्छ ।
२. अन्तर्वार्ताको समयमा प्रवेशकक्षमा प्रवेश गर्दा अनुमति माग्ने र भित्र पुगेपछि पनि बस्ने इशारा गरेपछि मात्र निर्धारित स्थानमा बस्नुपर्छ र आफ्नो कागजात सम्यमित भएर सम्झिने मागेअनुसार प्रस्तुत गर्दै जानुपर्छ ।
३. अन्तवार्ताको दिन पोशाकमा बिशेष ध्यान दिने, कुन कामको अन्तर्वार्ता हो सोहि अनुसारको सुहाउदो साधारण र मिलेको पहिरन लगाएर जाने गर्नुपर्छ ।
४. अन्तवार्तामा सोधिएका प्रश्न उपर आत्मबिश्वास साथ हल्का मुस्कुराउदै जवाफ दिने अकमकाउने, मुखाकृत बिगार्ने, नर्भस हुने असामान्य स्थिति देखाउने गर्नु हुदैन ।
५. अन्तर्वार्ताको समयमा शरीरको हाउभाउको बिशेष महत्व हुन्छ, उत्तर दिदा हातखुट्टा धेरै हल्लाउने कपाल मिलाउने आखा घुमाउने भूईतिर हेर्ने, नङ टोक्ने, चर्को र साह्रै सानो स्वरमा बोल्ने गर्नु हुदैन ।
६. सकेसम्म संभावित प्रस्नाहरुको तयारी राम्रोसग गर्नुपर्छ । यदि प्रस्नको सहि उत्तर नआएमा पनि नआत्तिकन आफूले बिर्सिएको वा जानकारी नभएको कुरा स्पष्ट राख्ने नकि बनावटी उत्तर दिने कोशिस गर्ने ।
७. प्रश्नको उत्तर दिदा साह्रै राम्रो प्रस्न सोध्नुभयो, हजुर साह्रै मजाको मान्छे, हजुरहरुलाई म पहिला देखिनै चिन्छु भन्ने जस्ता अभिव्यक्ति दिनुहुदैन ।
८. अन्तर्वार्ता प्रसंग बाहिर गएपनि आफू सधै संयमित रहने प्रसंग बाहिरको कुरामा आफ्नो भनाई नराख्ने मुस्कुराउदै बोल्नै परे अत्यन्तै थोरै बोल्ने गर्नुपर्छ ।
९. कुनै पनि बेला लिखितमा त नाम निस्कियो अब अन्तर्वार्तामा हजुरहरुको कृपा भए नाम निस्किन्थ्यो वा हजुरहरुको हातमा त छ नि जस्ता शब्द राख्नु हुदैन ।
१०. अन्त्यमा जाने अनुमति पाएपछी सबैलाई हार्दिकतापुर्बक धन्यवाद दिदै एउटा शिष्ट प्रभावशाली व्यक्तित्वको छाप छोड्दै बाहिरिनु पर्दछ ।
*रसायनशास्त्रमा स्नातकोत्तर तह (एमएस्सी) गरेका अरुण एशियन लेखक तथा साहित्यकार हुन् । उनका लेखहरु साहित्यिक, अनुसन्धानात्मक र जानकारीमुलक हुन्छन । उनको रंगीन सपना नामक उपन्यास प्रकाशित छ ।