आयुर्वेदिक यस्तो चिकित्सा विधि हो जसको सेवन मानीसहरू ५ हजार बर्ष पहिलेदेखि खादै आएका छन् तर यसको कुनै प्रतिक्रिया आजसम्म देखिएको छैन फेरि पनि मान्छे वैज्ञानिक आधार खोज्छन् आखिर किन यस्तो ?
हरेक एलोपैथिक औषधि सेवन गराउदा कहि न कहि यसको उल्टो असर देखिन सक्छ तर पनि मानिस वैज्ञानिक आधार विना नै औषधि सेवन गर्ने गर्दछन् । एउटा सम्पन्नशालीको कुरा सुन्ने तर एउटा कमजोर मान्छे बोलेको कसैले नसुन्ने किन यस्तो भेदभाव ?
हामीले जातिय भेदभाव हुन्छ भन्ने सुनेका थियौं तर औषधिमा पनि यस्तो भेदभाव किन हुन्छ । हरेक विषय वस्तुको मुल्याङ्कन हुन्छ आयुर्वेदिक पद्धति जसको कुनै साइडइफेक्ट भएको सुनिदैन तर एलोपैथिक मा सुनिन्छ तर पनि मान्छे यसको प्रयोग बढी गर्दछन् ।
अब समय आएको छ । हामीले वैज्ञानिक आधार होइन यसको काम हेरेर आयुर्वेदिक लाई अघि ल्याउन आवश्यक छ । जडिबुटी हाम्रो सम्पदा हो यसको उपयोग गर्नु हरेक नागरिकको साझा दायित्त्व यो कुरामा सरकारले पनि सहमत जनाउन सक्नुपर्छ ।
हाम्रो सोचमा परिवर्तन गराउन आवश्यक छ । हरेक चिज अरूले उत्पादन गरेकै चाहिन्छ भन्ने होइन । हामीले आफ्नो उत्पादन नै प्रयोग गर्नतर्फ हरेक नागरिकलाई भन्न आवश्यक छ । एलोपैथिक औषधि कुन पदार्थको साहेताबाट बनेको छ भन्ने कुरा अधिकांशलाई थाहा नहुन पनि सक्छ ।
यस लेखमा हामिले जडिबुटीको सम्बन्धमा परनिर्भरमा होइन देशको आर्थिक स्तरमा सुधार ल्याउन जडिबुटी माथि थप अनुसन्धान गरेर पेटेण्ट मेडिसिन तयार गरेर राम्रो फाइदा उठाउन सक्ने प्रयाप्त सम्भावना देखिन्छ ।
सरकारले आफ्नो निगरानीमा गाजा खेती गराएर प्रयाप्त डलर भित्राउने अवसर छ । हाम्रो भुमिमा यस्ता चमत्कारिक औषधि उत्पादन भएका छन् तर हामीले प्रयोग गर्न सकिरहेका छैनौं यहि हाम्रो दुर्भाग्य भन्दा खासै फरक छैन ।
आज नेपालमा लोकतन्त्र जनताको राज छ तर पनि जनताले प्रत्यक्ष फाइदा उठाउन सकेको अवस्था देखिएको छैन् । यहाँ एउटा कुरा लेख्न मन लाग्यो सल्लाह दिने व्यक्ति यदि कमजोर छ भने गर्ने व्यक्ति हमेसा पछि पर्दछ । राजा अकबर हरेक कामको लागि विरबलसंग सोधेर मात्र गर्दथे यसको खास कारण थियो विरबलको चतुराई ।
*डा. राम बहादुर बोहरा नेपाल वैकल्पिक चिकित्सा विकास परिषद नवलपरासीको अध्यक्ष, बरिष्ट आयुर्वेद डाक्टर, साइन्स इन्फोटेकका सल्लाहकार तथा नेपालपत्रको स्वास्थ्य स्तम्भकार तथा पत्रकार हुनुहुन्छ ।
