सामाजिक प्राणी मानिसका लागि अन्तरक्रिया र सामाजिक सम्बन्ध अपरिहार्य छ । सुखमा मिलेर मोजमस्ती गर्नु र दुखमा सामुहिक सहानुभूति नै मानिसको सामाजिक विशेषता हो तर यसको अपवादमा कोही एक्लै समय बिताउन र चाहन्छ भने त्यसलाई समाजले असामान्यरुपमा हेर्दछ । यसकारण आज एक्लोपनलाई सजायको रुपमा हेर्ने चलन हामीमाझ व्याप्त छ । आज विश्वमा एक्लोपनाका कारणले मानसिक समस्याबाट ग्रसित हुनेको संख्या पनि उल्लेखनीय पाइन्छ । तर के औसतले सोचेजस्तै एक्लोपना कुनै रोग नै हो त ? जीवनका लागि खतरा नै छ त यो प्रश्नमा धेरैले उत्तर दिन हिच्कीचाउँछन् ।
आज विश्वमा धेरै मानिसहरु एक्लो बस्न पाउनुपर्ने भन्दै वकालत गर्छन् । एकजना अमेरिकी लेखिका एनेली रुफसले आफ्नो पुस्तक ‘पार्टी अफ वनः द लोनर्स मैनीफेस्टो’ मा एक्लो बस्नुमा धेरै आनन्द हुने लेखेकी छिन् । पुस्तकमा लेखिए अनुसार एक्लै बस्नाले ध्यान आफुमा केन्द्रित हुने र सृजनात्मक क्षमतामा वृद्धि हुने बताइएको छ । त्यस्तै ब्रिटिश रोयल कलेज अफ जनरल प्रैक्टिशनर्सको अनुसार एक्लोपना डायबेटिज जस्तै भयानक रोग हो । एक्लोपना र डायबेटिज रोगका कारणले हुने मृत्युको संख्या समान भएको यसले बताउँछ । उसको अनुसार एक्लोपनाले मानिसको सोच्ने क्षमतामा नराम्रो असर पर्छ र मानिसको चातुर्यतामा पनि नराम्रो असर पर्नसक्छ । साथै बिमारीसँग लड्नसक्ने क्षमतामा पनि राश आउँछ ।
अमेरिकाको सैन जोस विश्वविद्यालयको ग्रेगरी फीस्टले यस विषयमामाथि अनुसन्धान गरेर आफूसँग समय बिताउनाले सृजनात्मक क्षमतामा ठूलो सहयोग मिल्ने कुरा पत्तो लगाइन् । यसले मानिसमा आत्मविश्वास बढाउने र स्वतन्त्र सोच राख्ने बानी विकास गर्ने बताउँछिन् । एक्लै बस्नाले नयाँ सोचहरु उम्रिने पनि उनको भनाई छ । जब कोही एक्लै समय बिताउनुहुन्छ तब उसको मस्तिष्कले सुखका पलहरुलाई राम्ररी प्रयोग गर्छ । होहल्लाबाट टाढा बसेको शान्त मस्तिष्कमा सोच्ने क्षमता विकास हुन्छ । यस्तो समयमा मानिसले आफ्ना पुराना कुरालाई सम्झेर स्मरणशक्तिलाई मजबुत बनाउनुका साथै मस्तिष्कको अभ्यास गराउँछ ।
अमेरिकाको बफैलो विश्वविद्यालयकी मनोवैज्ञानिक जूली बोकर आफ्नो अनुसन्धानमा मानिसहरु तीन कारणले अन्य मानिसहरुसँग घुलमिल हुन नचाहने बताउँछिन् । पहिलो लजालु प्रवृतिका कारण, दोस्रो मानिसहरुलाई होहल्लामा जान मन पर्दैन र तेस्रो मानिसहरु मिलानसार प्रवृतिकै भएपनि आफैसँग समय बिताउन चाहन्छन् । जूलीका अनुसार आफुसँग समय बिताउन चाहने मानिसहरुले आफ्नो काममा धेरै ध्यान दिन सक्ने र राम्रा कामहरुमा मस्तिष्कलाई लगाउन सक्छन् । जसको परिणामस्वरुप उनीहरुको मस्तष्कको शक्ति विकास हुन्छ । मनोवैज्ञानिकबाहेक धर्मले पनि एक्लोपनालाई जोड दिन्छ । हिन्दू तथा बौद्ध धर्मले एक्लै जप र चिन्तन मनन गर्ने सल्लाह दिदैँ आइरहेको छ । वास्तवमा एक्लै बस्दा हाम्रो मस्तिष्क आरामको मुद्रामा आउँछ । यस्तो मुद्रामा मस्तिष्क स्मरणशक्तिलाई मजबुत बनाउन र भावना संवेकहरुलाई राम्री बुझ्नमा जुट्छ । तर यसको विपरित यदि मानिस कसैको साथमा छ भने उसको ध्यान बाँडिन्छ र सुख महसुस हुँदैन । एजेन्सीको सहयोगमा
